Vanuit het niets beginnen is een kunst, en begint vaak met een zaadje. Het is niet altijd even gemakkelijk, en dat geldt ook voor het opzetten van een nieuwe kwekerij van vaste planten. In dit geval is dat onze nieuwe natuurinclusieve kwekerij Noorderbloemen, gelegen in een stadswijk in Amsterdam-Noord en gerund door een team van vier gedreven zij-instromers. Een hele opgave, al helpt het wel als je met een schone lei kunt beginnen…
Een kale, braakliggende akker, daar begint ons avontuur in maart 2022 mee. Hier moet een kwekerij en pluktuin verrijzen vanuit het niets. Een vlakte van donkere klei omzoomd door bosplantsoen en een drukke verkeersader staart ons aan. De grond is recentelijk opgehoogd, zodat we niet blank komen te staan na elke regenbui. Het resultaat is een schone lei voor een nieuw begin. Nu verschillen een kale akker, een leeg A4’tje en een onbeschilderd doek natuurlijk van formaat, maar het principe is hetzelfde: je zult ergens moeten beginnen. En waar de één staat te trappelen van ongeduld om de eerste verfstreek op het doek te zetten, zal een ander misschien iets moeten overwinnen om een letter op papier te zetten of een spade in de grond te steken.
Aanleg
Gelukkig hebben wij het nodige voorwerk gedaan en zijn de meeste knopen al doorgehakt. Zowel de moederbedden als de pluktuinbedden worden 1 meter breed, en alle paden worden 50 cm breed. Zo kunnen we makkelijk bij elke plant en zijn de paden breed genoeg om met een kruiwagen op te lopen. Bij het slaan van de piketpaaltjes en het trekken van de lijnen draad transformeert het geschetste plan opeens tot iets tastbaars. De contouren van de moederbedden worden zichtbaar. Dit is de schatkamer van de kwekerij, daaruit kweken we nieuwe planten op die we vervolgens aan onze klanten aanbieden. We zien het nu met eigen ogen: het begin is gemaakt, het past en dit gaat werken!
Nu is het zo dat we onze bedden verhoogd aanleggen, dat wil zeggen: de paden 10 cm uitgraven en die aarde op de bedden leggen. Dit heeft als voordeel dat je voorkomt dat de bedden te nat worden en de wortels van je planten wegrotten. Ook warmen de bedden zo sneller op in het voorjaar waardoor je planten eerder aan de groei gaan. Het is zweten geblazen tijdens dit zware graafwerk, maar gelukkig is het nog fris in het voorjaar. Dat helpt ook bij het opbouwen van de tunnelkas die het kloppende hart van onze kwekerij moet worden.
Planten verzamelen
Intussen zijn we natuurlijk ook druk bezig met het samenstellen van ons assortiment, want er moeten natuurlijk wel planten in die moederbedden komen. Deels kopen we die planten in bij biologische kwekerij De Hessenhof, waar twee van ons stage hebben gelopen. Dat zijn bewezen sterke planten die eerlijk zijn opgekweekt en onze moederbedden een goede start geven. Maar het gros van de planten en plukbloemen proberen we natuurlijk zelf op te kweken en dat betekent: zaaien, zaaien, zaaien! Hele tafels staan vol met onze ingezaaide trays, en steeds is er onverminderd grote blijdschap zodra de zaadjes ontkiemen en hun groene kopje boven de grond uitsteken. We verspenen en potten alles op tot we zelf bruin van de potgrond zijn en in mei kunnen we de eerste planten uitzetten. Onze babyplantjes staan in een heerlijk verzorgd bedje met rijkelijk aangebrachte compost, klaar om zich uit te strekken naar de wereld.
Wieden
Er is ook een ander slag planten dat zich graag uitstrekt. Na een periode van relatieve droogte in het voorjaar zien we in juni de gevolgen van een regenachtige periode: overal komt onkruid op. En in wat voor tempo! Naast alle doorlopende projecten en werkzaamheden krijgen we nu een uitdaging van jewelste voor onze kiezen. Van alle kanten krijgen we het advies: geef je gewonnen, leer maar leven met onkruid, want zo is het hier altijd geweest. Maar als nieuwkomers zijn we eigenwijs en gaan we de strijd toch aan. Gewapend met wielschoffel, strimmer en het nodige handwerk maaiden en plukten we ons de zomer door. En aan het einde van het jaar, na vele uren en vele dagen wieden, is de onkruiddruk zowaar hartstikke goed beheersbaar en staat men versteld. Wat is het hier netjes geworden! De moederplanten staan er in het najaar goed bij en geven ons hier en daar zelfs al hun grootste geschenk: zaad waarmee we kunnen opkweken voor het volgende jaar. De meeste planten gaan langzaamaan in rust, op de laatbloeiers na.
Een dagje wieden (weer…)
De toekomst lonkt
We kunnen ook de balans opmaken van dit eerste jaar en die slaat uit in de richting van succes! Al het harde werken heeft geloond en in 2023 gaan we oogsten. Inmiddels staan er honderden winterharde planten en siergrassen te pronken in de moederbedden. Onze webshop is online, waar allerlei informatie te vinden is en waar je planten kunt bestellen. Die bestelling haal je gewoon op bij de kwekerij. Kun je gelijk even rondkijken wat er allemaal nog meer groeit en bloeit, voor in je tuin, balkon of terras. En een nieuwsfeitje waar we erg trots op zijn: Noorderbloemen gaat biologisch! Het certificeringsproces bij SKAL is in gang gezet en sluit helemaal aan op wat we vanaf dag één al doen: duurzaam kweken zonder kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen. Zoals het eigenlijk van oudsher altijd al werd gedaan. Zo wordt Noorderbloemen een plek die het oude concept van de Stadskwekerij weer nieuw leven inblaast: een plek van verbinding met de natuur, met andere mensen, en uiteindelijk ook met je eigen verwondering. Het begin is gemaakt, en elk jaar is een nieuw vervolg. Kom jij het met ons beleven?
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door uw Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een website of over verschillende websites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
Maak van een stukje schaduw in de tuin juist een bijzondere hoek in plaats van een plek waar je gereedschap en spullen bewaart. Het is soms even zoeken naar de juiste combinatie, maar dat maakt het resultaat juist des te leuker. Zoek planten met verschillende structuren blad en bloeitijden. Water geven doe je direct na de aanplant gedurende 2 weken maar daarna hoeft niet meer als je een goede ‘mulch’ laag van 2-3 cm aanbrengt. Dat is een laag materiaal zoals compost of houtsnippers die het vocht goed vast houdt.
Verzorgingstips: Pluktuin
Maak een hoekje in je tuin van een paar vierkante meter en je kunt de zomer en herfst elke week een boeketje uit eigen tuin plukken. De plukbloemen willen minimaal 6 uur zon per dag en een gezonde voedzame grond. De pluktuinplanten zijn vaak éénjarig. Ze kunnen niet tegen vorst. Je zet ze na de vorst in mei in de tuin en geeft twee weken water zodat ze goed aan kunnen slaan. Zorg voor een voedzame bodem, zoals bewerken met biologische compost vóór het planten, de bloemen vragen veel voeding. Zet er in het najaar wat voorjaarsbollen tussen dan heb je langer plezier. De bloemen moeten geplukt worden want zodra ze, uitgebloeid, zaad aanmaken stoppen ze met bloeien.
Je kunt in het najaar zaad verzamelen en in maart binnen op de vensterbank voorzaaien!
Verzorgingstips: Eetbaar
Eetbare bloemen en planten zijn er volop. Van de meeste eetbare planten kun je de bloemen en bladeren oogsten en groeien ze gewoon weer door. De planten worden bij ons biologisch opgekweekt dus veilig om te eten. Zorg dat je geen bestrijdingsmiddelen of meststoffen gebruikt die schadelijk zijn voor je gezondheid.
Verzorgingstips: Bijen/Vlinderlokkend
Vlinders komen af op bloemen met veel nectar. Zet deze planten in een zonnig deel van de tuin. Het liefst dichtbij je terras zodat je de vlinders kunt bewonderen.
Ook hebben vlinders ‘waardplanten’ nodig om eitjes te leggen en voort te kunnen planten. Ideaal is een hoekje in de tuin met brandnetel, klimop, hulst of kool.
Bijen zijn onmisbaar voor de natuur: vooral de inheemse wilde bijen zijn hele goede bestuivers. Kies bloeiende planten in de tuin die in verschillende seizoenen bloeien waar de bij van houdt en gebruik nooit bestrijdingsmiddelen. Helaas bevatten planten in tuincentra vrijwel allemaal bijendodend gif. Kies daarom voor biologische planten.
De inheemse bij nestelt in materialen als rietstengels, bamboestokjes en houtblokken waarin je gaten boort waarmee je een bijenhotel maakt. Zorg voor een zonnige plek gericht op het zuiden.
De bloeiende insectenlokkers hebben een gezonde bodem nodig. Zorg jaarlijks (van oktober tot maart) voor een laag 2-3 cm biologische compost in de border om je planten en bodem gezond te houden. Maak de planten niet ‘lui’ door ze water te geven. Laat ze zelf met hun wortels op zoek gaan naar water. Uitgezonderd de eerste 2 weken na aanplant, dan moet de plant dagelijks water krijgen om goed aan te slaan.
Verzorgingstips: Balkon-Terras
Het enige dat je nodig hebt is een pot of bak waar water onderuit kan lopen.
Het onderste laagje 5 cm kan een laagje grind, puin of korrels zijn zodat het water goed weg kan lopen. Je vult het met (biologische) potgrond en zet de plant erin net zo diep als in de pot die je kocht. Druk de grond iets aan, er moet geen lucht tussen de wortels komen. Geef de plant meteen goed water.
Soms zit de plant stevig in de plastic pot. Je knijpt een paar keer in de pot en houdt deze ondersteboven met ondersteuning van de steel, vaak valt de plant er dan mooi uit.
Geef de plant elke dag water als het droog is. Elke 6 weken heeft de plant ook wat voedingsstoffen nodig zoals biologische plantenvoeding.
In het najaar sterven veel planten af. Je hoeft ze dan amper meer water te geven. Controleer het eens in de 1-2 weken. In maart zie je langzaam de plant weer uitlopen.
Er zijn ook groenblijvende planten.
In het voorjaar als de planten beginnen uit te lopen is het goed de planten weer verse potgrond te geven voor het nieuwe seizoen. Leg een stuk zeil of vuilniszak op de grond, haal de plant uit de pot, ververs de potgrond en zet de plant weer terug in de grond.
